Sakal ve Testosteron İlişkisi

Erkeklerde genetik sebepler, hastalıklar ve hormonsal sorunlar, cilt problemleri, uyku düzeni, beslenme alışkanlıkları dolayısıyla buna bağlı gelişen vitamin-mineral eksikliği ve çevresel faktörler gibi birçok nedenle sakal istenilen düzeyde çıkmayabilir ya da istenilen boyutta uzamayabilir. Bazı erkeklerin vücutlarındaki kıl yoğunluğu fazlayken bazılarında bu yoğunluk daha azdır. Bu durum sakal yapısını, yoğunluğunu, şeklini ve sakalla ilgili sorunları da belirler. Dolayısıyla testosteron hormonunun vücuttaki yapısı ve vücudun hormon salgı düzeyi vücutta birçok yapıyı ve organı etkiler. 

Testosteron nedir? Vücutta neleri etkiler?

Testosteronun başlıca sentez yeri testislerdir. Adı da bu nedenle testosteron denen bir hormondur.  Az miktarda böbrek üstü bezleri de vücuda testosteron salgılamaktadır. Üreme organları, kaslarla kemiklerin gelişimi, sesin kalınlaşması, sakalın çıkmasına kadar pek çok vücut özelliğini denetleyen steroid yapılı bu hormonun düzeyi de erkekten erkeğe değişir. Gün içinde ve mevsimlere göre de farklılıklar gösterir.

Sakal ve Testosteron İlişkisi 

Testosteron erkeklik hormonu olarak bilinir. Erkeğin gelişimi ve yaşamı boyunca vücudu için en önemli hormonlardandır. Tüylenme (sakal, kıl, bıyık, saç bacaklar ve diğerleri) sağlar. Ergenlikte artan testosteron 30’lu yaşlardan sonra gerilemeye başlar. Sporla, düzenli bir yaşamla, (spor-beslenme-uyku düzeni-alkol ve sigaradan uzak durarak) bu kayıplar yavaşlatılabilmektedir. Testosteron hormonu dışarıdan da olası hormonsal bozukluklar, sağlık sorunları, estetik vb. sebeplerle vücuda sağlanabilmektedir. 

Tabii ki testosteron düzeyi her düşük kişi az sakallı olur diye bir genel geçer durum yoktur, kişinin birçok farklı (genetik, hastalıklar, cilt sorunları vs.) ile de sakalları yetersiz, düzensiz ya da seyrek yapılı olabilir. Ancak erkeklik hormonu olan testosteron, erkeğin vücut özelliklerinden olan "sakal” ile de ilişkisi olan bir hormondur. Ayrıca androjen reseptörlerin hassasiyeti ise genlerle aktarılan bir özelliktir, testosteron düşük olabilir ama reseptörler aktifse testosteron seviyesinin düşük olması baskın bir etki göstermeyebilir. Özetle, genler de vücut yapıları da herkeste farklı yapıdadır ve genlerin testosterona verdiği tepkiler de kişiden kişiye farklı olabilir. Tabii ki genetik olarak kıl yapısı yoğun olan birinin sonraki kuşakları da bu açıdan etkileyeceği bilimsel bir gerçektir. 

Öte yandan kadınlar da erkekler gibi kıl foliküllerine sahiptir ancak kadınlar testosteron ve buna bağlı yapılanan DHT hormonunu yeterli düzeyde salgılamazlar. Androjen reseptörleri aktif değildir. Sakallı kadınlar ise hormon bozukluğu gibi metabolizma rahatsızlıklarıyla sakal yapılarına sahiptir. 

DHT hormonu testosteron hormonuyla ilişkilidir. Fazla testosteron saçın yapısına zarar verir, DHT hormonu yapısı saçları güçsüzleştirir ve kelliğe sebep olurken testosteron sakallar için aktif bir hormon etkisi gösterir. Sakalların yapısı için önemlidir, dolayısıyla sakal ve testosteron ilişkisi ortadadır. Testosteron erkeklerde vücut ile yüz bölgesindeki kılların (sakal) oluşumunda etkilidir. Yetişkin erkekler, gençlere ve kadınlara oranla daha koyu ve kalın vücut kıllarına sahiptir. Yanaklarda, çene bölgesi ve üst dudaktaki (bıyık) kıllar testosteronun hormonu etkisiyle yapılarını sağlar.  Yine de erkeğin sakalı yalnızca testosteron seviyesiyle ilgili değildir. Yukarıdaki birçok faktör sakal yapısında doğrudan etkilidir. 

5α-redüktaz enzimi, vücudun belirli bölgelerindeki papillada (kıl folikülünün bir kısmı) daha fazla bulunur. Sakal hücreleri gibi bu androjene duyarlı hücrelerin yüksek miktarına sahip olan saç folikülleri, testosterona daha fazla yanıt verir ve saçı daha tutarlı bir şekilde artırır.